Kwaliteit uitvoering bevolkingsonderzoek borstkanker voldoende, maar staat onder druk
Vrouwen die meedoen aan bevolkingsonderzoek naar borstkanker, zijn over het algemeen tevreden. Ze krijgen meestal goede uitleg, de bevlogen screeningsmedewerkers zijn vriendelijk en voorzichtig. De uitvoering van het onderzoek is van voldoende kwaliteit. Maar de organisatie staat wel onder druk. De kwaliteit kan daardoor op termijn minder worden.
Dat schrijft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Inspecteurs spraken met medewerkers in de landelijke organisatie die het onderzoek uitvoert (Bevolkingsonderzoek Nederland). Ook bezochten ze 10 onderzoekscentra en keken ze mee tijdens 65 onderzoeken. Daarbij spraken de inspecteurs met 37 cliënten.
Bevolkingsonderzoek borstkanker
Elke 2 jaar (tijdelijk maximaal eens in de 3 jaar) krijgen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar een uitnodiging om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. Ook transgender mannen en non-binaire personen met borsten kunnen deelnemen. Per jaar krijgen ruim één miljoen mensen een uitnodiging. Daarmee kan borstkanker in een vroeg stadium ontdekt en behandeld worden.
Kwaliteit voldoende, maar onder druk
De inspectie constateert dat de kwaliteit van de uitvoering van het bevolkingsonderzoek voldoende is. Maar de medewerkers staan onder druk, waardoor de kwaliteit minder kan worden.
Een greep uit de conclusies:
- Het bestuur van de organisatie heeft te weinig zicht op risico’s en stuurt te weinig op verbetering.
- Vrouwen bij wie een afwijking is gezien op de borstfoto worden doorverwezen naar een ziekenhuis. Sinds een aantal jaren koppelen de meeste ziekenhuizen de uitslag van vervolgonderzoek niet terug naar de screeningsorganisatie. Hierdoor weten screeningsradiologen niet of ze een vrouw terecht hebben doorverwezen of dat het vals alarm was. Zo kunnen ze er niet van leren.
- De screeningsmedewerkers hebben te maken met hoge werkdruk en er is een hoog ziekteverzuim.
- Medewerkers willen borstfoto’s maken van de beste kwaliteit, maar door de strenge eisen is de prestatiedruk hoog.
- Medewerkers hebben daardoor steeds minder tijd om cliënten op hun gemak te stellen en uitleg te geven.
- Er is geen landelijk, uniform systeem voor het registreren en leren van incidenten.
- Medewerkers werken niet in een cultuur om veilig met elkaar te kunnen leren en reflecteren op wat er beter kan.
- De organisatie doet niet genoeg om vrouwen te stimuleren mee te doen uit groepen waar de deelname minder is (vrouwen met een migratieachtergrond of met een lage sociaaleconomische positie).
- Richtlijnen over o.a. röntgenstraling en cliënten met borstklachten worden niet overal goed gevolgd.
Vervolg
De inspectie verwacht van Bevolkingsonderzoek Nederland binnen 3 maanden een verbeterplan. De organisatie werkt inmiddels aan verbeteringen. De resultaten daarvan volgt de inspectie.