Ga direct naar inhoud

Toezicht op bevolkingsonderzoeken

Een bevolkingsonderzoek is een medisch onderzoek bij mensen die geen gezondheidsklachten hebben. Daarmee kan een ernstige ziekte, zoals kanker vroeg worden ontdekt. En kan de behandeling sneller beginnen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de bevolkingsonderzoeken. In 2023 startte de IGJ met toezicht op de kwaliteit van het bevolkingsonderzoek borstkanker.

Op wie houdt de inspectie toezicht?

De inspectie houdt toezicht op organisaties die de bevolkingsonderzoeken uitvoeren. Tijdens het toezicht op het bevolkingsonderzoek borstkanker spreken en bezoeken inspecteurs:

  • RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
    Het RIVM is verantwoordelijk voor de landelijke coördinatie. Het RIVM ontwikkelt de voorlichting. Daarnaast stelt het RIVM de eisen op waaraan het bevolkingsonderzoek moet voldoen.
  • Bevolkingsonderzoek Nederland (BVO-NL)
    Deze organisatie is verantwoordelijk voor de uitvoering van het bevolkingsonderzoek. Ze versturen bijvoorbeeld de uitnodigingen en doen het onderzoek in onderzoekscentra.
  • Screeningsradiologen
    Radiologen beoordelen de röntgenfoto’s van de borsten (mammogrammen).

Hier let de inspectie op

De inspectie beoordeelt of de organisatie goede en veilige zorg verleent. Afspraken hierover staan in wetten, regels en veldnormen. Op basis hiervan maakt de inspectie een toetsingskader. Daarin staat waar de zorg aan moet voldoen en waar de inspectie op let. Voor het bevolkingsonderzoek borstkanker kijkt de inspectie bijvoorbeeld of:

  • er goed opgeleid en voldoende personeel is;
  • de organisatie  continu werkt aan de kwaliteit van het bevolkingsonderzoek. Onder andere doordat  zorgverleners gemakkelijk een incident kunnen melden binnen de organisatie;
  • deelnemers aan het onderzoek gemakkelijk een klacht kunnen indienen als ze vinden dat de zorg niet goed is;
  • de organisatie goed samenwerkt met andere zorgverleners, zoals de huisarts en het ziekenhuis;
  • de organisatie zich inspant om mensen te bereiken die minder goed toegang hebben tot zorg, bijvoorbeeld mensen met een migratieachtergrond.

Alle punten waar de inspectie op let staan in het toetsingskader Bevolkingsonderzoek borstkanker. Dit toetsingskader is nog in ontwikkeling, omdat het toezicht op het bevolkingsonderzoek borstkanker nieuw is. De inspectie kan het later nog aanpassen. Ook wil de inspectie het toetsingskader gebruiken als basis voor het toezicht op andere bevolkingsonderzoeken, zoals naar baarmoederhalskanker en darmkanker.

Zo ziet het toezicht eruit

Het toezicht op de bevolkingsonderzoeken bestaat uit inspectiebezoeken en toezicht op meldingen.

Inspectiebezoeken

Inspecteurs bezoeken verschillende locaties waar het onderzoek wordt uitgevoerd. Zoals een onderzoekscentrum voor borstkanker waar röntgenfoto’s worden gemaakt. Inspecteurs kijken hoe zorgverleners, zoals radiologen en laboranten, het onderzoek uitvoeren. Ze voeren gesprekken met de zorgverleners en met bestuurders van de organisatie. Ze vragen ook aan deelnemers hoe zij het onderzoek ervaren. Zo kunnen inspecteurs de zorg vanuit verschillende meningen beoordelen.

Meldingen

Voor de inspectie zijn meldingen over gebeurtenissen waarbij iets misging de zorg een belangrijke bron van informatie. Voor zorgaanbieders zijn meldingen een belangrijk hulpmiddel om te leren van wat er misging. Zo kunnen zij de kans dat dit nog een keer gebeurt verkleinen. De inspectie ziet erop toe dat zorgaanbieders calamiteiten melden en dat zij hiervan leren.

Melding doen

Ga voor informatie over melden en een overzicht van alle meldingen naar Melden voor professionals. Of ga direct naar:

Contact met Landelijk Meldpunt Zorg
De informatie op deze pagina is bedoeld voor zorgprofessionals. Heeft u persoonlijk een klacht, melding of zorgen die u wilt bespreken? Dat kan via ons Landelijk Meldpunt Zorg.

Publicaties