Desinformatie coronavirus

Artsen en andere zorgverleners mogen geen verkeerde informatie geven over corona. Of over vaccineren. Niet aan hun patiënten, en niet op sociale media. Ze moeten zich houden aan de normen en richtlijnen van hun eigen beroepsgroep. Anders kan de inspectie in actie komen.

Voorbeelden van onjuiste informatie:

  • algemeen geaccepteerde wetenschappelijke informatie over corona betwisten;
  • medicijnen propageren die niet tegen corona bedoeld zijn;
  • vaccineren afraden (zonder dat er iets bijzonders met de patiënt is).

Normen en richtlijnen

Ook artsen en andere zorgverleners hebben vrijheid van meningsuiting. Binnen de beroepsgroepen van zorgverleners is daar ook ruimte voor. Maar ná discussie moeten zorgverleners zich wel houden aan het resultaat. Dus aan de normen en de richtlijnen van hun beroepsgroep. In wat ze zeggen tegen hun patiënten en op sociale media. De inspectie stelt nooit eigen richtlijnen op, maar gebruikt wettelijke regels. Plus de normen die beroepsgroepen zelf hebben opgesteld als hun professionele normen.

De informatie van zorgverleners moet juist, feitelijk, makkelijk om te controleren en begrijpelijk zijn. Duidelijk verkeerde informatie geven of zelfs complottheorieën verspreiden past daar zeker niet bij. 

Ongefundeerde uitspraken doen is in Nederland niet verboden. Maar de inspectie onderneemt wel actie als een zorgaanbieder uitspraken doet die een gevaar voor de volksgezondheid opleveren.

Ruim 300 meldingen

Sinds maart 2020 tot 1 januari 2022 kreeg de inspectie ruim 300 meldingen over onjuiste informatie door (vaak dezelfde) artsen. Al die meldingen zijn bekeken. De inspectie heeft daarna ongeveer 60 keer een corrigerende brief gestuurd aan artsen, omdat zij duidelijk verkeerde informatie gaven. 

Eén keer heeft de inspectie een arts een boete van 3.000 euro gegeven. Die boete ging over het voorschrijven van medicijnen die niet tegen corona bedoeld zijn. Daarnaast is er 1 tuchtklacht ingediend tegen een arts die zich volgens de inspectie, niet aan de richtlijnen van zijn eigen beroepsorganisatie heeft gehouden. Verder heeft de inspectie artsen aangesproken op het afgeven van ongeldige medische verklaringen over het niet kunnen dragen van mondmaskers.

Vaccineren

Een hoge vaccinatiegraad is belangrijk om het coronavirus in te dammen. Daarom is vertrouwen in de kwaliteit en de veiligheid van de vaccins ook zo belangrijk. Eerlijke en open informatie draagt daar aan bij, zowel over de voordelen van vaccineren als over de risico’s. Hierbij is de algemene wetenschappelijke opvatting dat vaccineren helpt tegen het coronavirus. Verkeerde informatie (desinformatie) brengt dat vertrouwen schade toe.

De inspectie onderschrijft het belang van het rijksvaccinatieprogramma. Daarin zitten bijvoorbeeld vaccinaties van kinderen tegen onder andere difterie, kinkhoest, tetanus, polio en mazelen. Sinds 2021 is ook vaccineren van mensen vanaf 12 jaar tegen corona onderdeel van het rijksvaccinatieprogramma. Het is een belangrijke pijler onder de publieke gezondheidszorg.

Uiteindelijk is iedereen er vrij in zich wel of niet te laten vaccineren. Bij die keuze telt informatie van artsen en andere zorgverleners zwaar mee. Daarom moet die stroken met de normen en richtlijnen van hun beroepsgroep.