Het is belangrijk dat er genoeg medicijnen beschikbaar zijn. Helaas ontstaat er soms tijdelijk een tekort aan een medicijn. Om tekorten te voorkomen of de gevolgen ervan zoveel mogelijk te beperken, werken verschillende organisaties samen. Hierbij zijn de Inspectie Gezondheid en Jeugd (IGJ), het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), het ministerie, apothekers en zorgverzekeraars betrokken. We werken daarnaast nauw samen met farmaceutische bedrijven, groothandels en soms ook met producenten. Ieder vanuit zijn eigen rol en speelveld.
Medicijntekorten kunnen extra onzekerheid met zich meebrengen voor patiënten. Het kan voorkomen dat u langer moet wachten op uw medicijn dan u gewend bent. Of u merkt dat uw medicijn er anders uitziet, bijvoorbeeld omdat het een ander merk is of omdat u een buitenlands medicijn krijgt. Als u vragen of zorgen heeft hierover, dan kunt u dit bespreken met uw arts en/of apotheker.
Oplossingen bij medicijntekorten
Een medicijntekort kan te maken hebben met een probleem in de productie, een toegenomen vraag naar een medicijn, een probleem met de kwaliteit of de distributie, of met de beschikbaarheid van grondstoffen. Soms ontstaat een tekort terwijl er geen goed alternatief beschikbaar is.
In geval van medicijntekorten zijn er verschillende oplossingen mogelijk:
Alternatieve medicijnen inzetten
Een oplossing voor leveringsproblemen van medicijnen is vaak het inzetten van andere medicijnen. Dit kunnen medicijnen zijn met dezelfde werkzame stof en dezelfde dosering, maar in een andere sterkte of een andere vorm (bijvoorbeeld een tablet in plaats van een capsule). Dit noemen wij alternatieve medicijnen. Het kan voorkomen dat patiënten hierdoor een andere verpakking van het medicijn meekrijgen dan zij gewend zijn. Of dat het medicijn er anders uitziet, of bijvoorbeeld een andere hoeveelheid gebruikt moet worden.
Medicijnen uit het buitenland halen
Soms zijn er geen alternatieve medicijnen beschikbaar waardoor een medicijntekort ontstaat. Het CBG en de IGJ bekijken in die gevallen welke tijdelijke maatregelen mogelijk zijn om de gevolgen van het medicijntekort zo beperkt mogelijk te houden. Bijvoorbeeld door toestemming te geven om uw medicijn uit het buitenland te halen. Normaal gesproken mag dit niet, maar in het geval van een medicijntekort kan het soms een oplossing zijn. Waarom mag dat anders niet? Omdat we het liefst medicijnen gebruiken die in Nederland geregistreerd zijn. Dan zijn ze namelijk in Nederland getoetst op veiligheid, kwaliteit en effectiviteit.
De IGJ geeft toestemming om medicijnen uit het buitenland te halen in een zogenaamd tekortenbesluit. We stellen ook webberichten op wanneer een tekortenbesluit is gepubliceerd in de Staatscourant.
Update 29 november 2024: Op dit moment worden er geen nieuwe tekortenbesluiten genomen. De Raad van State oordeelde dat de IGJ geen algemene toestemming (een tekortenbesluit) mag geven voor invoer van bepaalde medicijnen, op basis van de huidige Geneesmiddelenwet. De minister van VWS heeft de IGJ een aanwijzing opgelegd om bij de invoer van bepaalde geneesmiddelen niet handhavend op te treden. Zie bericht Aanwijzing van minister over (niet-) handhaving bij import medicijnen tijdens tekorten.
Extra maatregelen
Soms is uw medicijn ook niet (meer) in het buitenland beschikbaar. Dan is er sprake van een ernstig medicijntekort. In die situaties werken CBG en de IGJ samen met onder meer artsen en apothekers. Zij bepalen dan samen of er extra maatregelen nodig zijn om de gevolgen voor de patiënt zo veel mogelijk te beperken. Dit kan bijvoorbeeld door een kleinere hoeveelheid van het medicijn mee te geven aan patiënten, zodat er voldoende is voor iedereen. Of de arts schrijft (tijdelijk) een ander medicijn aan u voor.
Meldpunt geneesmiddelentekorten en -defecten
Fabrikanten kunnen leveringsproblemen van medicijnen melden bij het Meldpunt geneesmiddeltekorten en -defecten (hierna: het Meldpunt), dat wordt beheerd door het CBG en de IGJ. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is de opdrachtgever van het Meldpunt. Wanneer een melding binnenkomt, beoordelen het CBG en de IGJ welke acties nodig zijn. Het Meldpunt werkt samen met verschillende partijen, zoals artsen, apothekers, fabrikanten van geneesmiddelen, groothandelaren, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars. Meer informatie (voor professionals) vindt u op de pagina Handelsonderbreking of tekort.
