Interventie: seksueel overschrijdend gedrag stoppen

Wat moet en kunt u doen als zorgaanbieder?

Krijgt u als zorgaanbieder signalen dat er grensoverschrijdend seksueel gedrag plaatsvindt? Dan moet u onmiddellijk ingrijpen. Dit vloeit voort uit de verantwoordelijkheid van zorgaanbieders voor goede zorg. Ook als professionele grenzen dreigen te vervagen is het nodig om actie te ondernemen. Er is dan een groter risico op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook als er geen sprake is van geweld, is elke vorm van seksualiteit tussen een zorgverlener en een cliënt verboden.

Hoe gaat de zorgaanbieder het beste en zorgvuldig om met een zorgverlener die seksueel grensoverschrijdend gedrag vertoont? Moet er altijd een ontslag volgen? Of is het mogelijk dat een zorgverlener in dienst blijft? 

Dat kan per situatie verschillen. Als een zorgverlener in dienst blijft dan is het belangrijk dat de zorgverlener wordt begeleid, zodat hij of zij niet weer een fout maakt. Die begeleiding kan een verbetertraject zijn met leertherapie of supervisie. De inspectie adviseert zorgorganisaties met elkaar in gesprek te gaan over deze uitdagingen, zodat zij van elkaar kunnen leren.

Zorgaanbieders zijn verplicht om seksueel grensoverschrijdend gedrag in een zorgrelatie te melden bij de inspectie. Lees hierover op Geweld in de zorgrelatie.

Om een volgende keer eerder te kunnen ingrijpen bij grensoverschrijdend gedrag, of het zelfs te voorkomen, kunt u een aantal maatregelen nemen. Informatie daarover vindt u bij Preventie: niet voorbij de grens.

Wat moet en kunt u doen als zorgverlener?

Als u een collega bent van een zorgverlener die (mogelijk) grenzen overschrijdt, is het vaak moeilijk om dit te melden of bespreken. Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een onderwerp waar niemand graag over praat. U wilt een collega niet te snel beschuldigen, omdat u wellicht niet zeker weet wat er gebeurt of wat er is gebeurd. Toch is het belangrijk om te praten over grensoverschrijdingen, vermoedens of twijfels, bijvoorbeeld als u ziet dat professionele grenzen dreigen te vervagen.

Als praten met de zorgverlener die (mogelijk) grenzen overschrijdt te moeilijk is, dan kan dat met de vertrouwenspersoon of aandachtsfunctionaris van uw organisatie. Het is belangrijk dat u dat doet, want elke vorm van seksuele aandacht van een zorgverlener voor een cliënt is verboden. De cliënt is afhankelijk van zijn zorgverlener, en vanwege die afhankelijkheidsrelatie mag er tijdens of na een behandeling geen seksuele verhouding bestaan tussen een zorgverlener en een cliënt. Zie ook de brochure Het mag niet, het mag nooit.

Wat kunt u doen als slachtoffer/cliënt, naaste of betrokkene?

Zorgverleners mogen nooit seksueel contact hebben met een cliënt of patiënt. Dit is altijd verboden en soms zelfs strafbaar. Op de pagina Wat te doen na seksueel grensoverschrijdend gedrag staat wat u kunt doen als een zorgverlener zich niet aan deze belangrijke regel houdt. De pagina is van het Landelijk Meldpunt Zorg, dat onderdeel is van de inspectie.

Nazorg voor alle betrokkenen

De impact van seksueel grensoverschrijdend gedrag is vaak groot en kan langdurige gevolgen hebben. Het is belangrijk dat er nazorg is voor alle betrokkenen. In eerste instantie voor de cliënt, vanwege de mogelijk ernstige schadelijke gevolgen. Maar ook voor de zorgverlener die (seksuele) grenzen heeft overschreden en voor zijn of haar collega’s. 

• Hulp voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
  Seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen een zorgrelatie heeft veel invloed op een cliënt, en kan veel schade veroorzaken. Het Centrum Seksueel Geweld biedt professionele hulp aan iedereen die een ongewenste seksuele ervaring heeft meegemaakt. 
• Nazorg voor de zorgverleners die grenzen hebben overschreden.
  De werkgever van de zorgverlener is in eerste instantie degene die de nazorg voor de zorgverlener kan regelen. Lees hierover meer op Geweld in de zorgrelatie.