Jaarbeeld geschilleninstanties 2022
Alle zorgaanbieders moeten aangesloten zijn bij een geschilleninstantie. Mensen kunnen daar terecht als zij bijvoorbeeld ontevreden zijn met de manier waarop een zorgaanbieder omging met hun klacht. Geschilleninstanties maken jaarlijks een verslag van hun werk in het jaar ervoor. Zij publiceren dit verplichte verslag uiterlijk in juni en sturen het naar de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). In dit jaarbeeld laten we zien welke nuttige informatie we uit de jaarverslagen van 2022 haalden. En we noemen enkele tips en aandachtspunten voor geschilleninstanties.
Aansluiting bij een geschilleninstantie is verplicht
Sinds 1 januari 2017 moeten alle zorgaanbieders die onder de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) vallen, aangesloten zijn bij een erkende geschilleninstantie. Het is belangrijk dat deze instanties van goede kwaliteit zijn en onafhankelijk hun werk kunnen doen. Daarom moeten ze erkend zijn door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Mensen kunnen bijvoorbeeld bij een geschilleninstantie terecht wanneer zij ontevreden zijn met de manier waarop een zorgaanbieder is omgegaan met hun klacht. Of wanneer zij het oneens zijn met het oordeel van de zorgaanbieder over de klacht.
Waar let de inspectie op?
De inspectie controleert of geschilleninstanties het verplichte jaarverslag publiceren. En of zij die naar de inspectie sturen. Met de ontvangen jaarverslagen krijgen wij meer inzicht in het werk van de geschilleninstanties.
Volgens de wet moet een jaarverslag in ieder geval duidelijk maken welke zorgaanbieders bij de geschilleninstantie zijn aangesloten. Ook is het belangrijk dat erin staat hoeveel en wat voor soort geschillen aan de geschilleninstantie zijn voorgelegd. Ten slotte moet het jaarverslag vermelden hoe deze geschillen zijn afgehandeld.
Wat we zien in de jaarverslagen van 2022
In 2022 waren er 40 erkende geschilleninstanties. Alle instanties die in dat jaar actief waren, voldeden aan hun verplichting om een jaarverslag op te stellen. Ook hadden zij het jaarverslag allemaal aan de inspectie gestuurd. Van de 40 actieve geschilleninstanties hebben 39 het jaarverslag op hun website gepubliceerd.
Aangesloten zorgaanbieders
| Aantal jaarverslagen | |
|---|---|
| Ja | 38 |
| Nee | 2 |
De meeste geschilleninstanties geven in hun jaarverslag aan welke zorgaanbieders bij hen zijn aangesloten. Het valt op dat er grote verschillen zijn in de hoeveelheid informatie die ze hierover geven. Vaak gaat het bijvoorbeeld alleen over de zorgsector waar de aangesloten zorgaanbieders bij horen, eventueel aangevuld met informatie over de aantallen. Slechts een paar jaarverslagen bevatten de namen van individuele zorgaanbieders die zijn aangesloten. Bij twee geschilleninstanties heeft de inspectie vastgesteld dat zij geen inzicht geven in de aangesloten zorgaanbieders.
Aantal ingediende geschillen
Alle jaarverslagen vermelden het aantal geschillen dat is ingediend. De verschillen tussen geschilleninstanties zijn groot. Er zijn geschilleninstanties die tientallen geschillen behandeld hebben. En bij zeven geschilleninstanties is geen enkel geschil ingediend. De meeste instanties zaten hier tussenin.
Beschrijving van de geschillen
| Aantal jaarverslagen | |
|---|---|
| Ja | 39 |
| Nee | 1 |
Verreweg de meeste geschilleninstanties maken duidelijk wat voor geschillen bij hen werden ingediend. Dat doen ze op verschillende manieren. Soms noemen ze bijvoorbeeld overkoepelende thema’s van de geschillen, en soms geven de instanties per geschil een samenvatting waarbij de betrokkenen anoniem gemaakt zijn. In één jaarverslag staat geen informatie over de aard van de geschillen. Bij zeven geschilleninstanties zijn geen geschillen ingediend, waardoor dit onderwerp niet in hun jaarverslag terugkomt.
Manier waarop geschillen zijn afgehandeld
| Aantal jaarverslagen | |
|---|---|
| Ja | 39 |
| Nee | 1 |
Eén geschilleninstantie geeft geen inzicht in de uitkomst van de afhandeling van geschillen. Bij tien geschilleninstanties zijn geen geschillen ingediend, of ze zijn nog niet afgehandeld op 31 december 2022. De overige jaarverslagen bevatten wel informatie over de uitkomst van de geschillenbehandeling.
Uit diverse jaarverslagen blijkt dat er regelmatig geschillen worden ingediend die niet-ontvankelijk zijn en die een geschilleninstantie om die reden niet in behandeling kan nemen. Ook zijn er geschillen waarbij de procedure vroeg wordt gestopt. Hier zijn verschillende oorzaken voor. De zorgaanbieder waarover het geschil gaat, is bijvoorbeeld niet aangesloten. Of de klager heeft geen aanvullende informatie gegeven of heeft het geschil ingetrokken. Een andere verklaring die geschilleninstanties geven, is dat de klager de klacht niet eerst bij de zorgaanbieder heeft ingediend.
Wat valt nog meer op?
Naast de verplichte onderdelen bevatten veel jaarverslagen ook andere informatie over het werk van de geschilleninstantie. Bijvoorbeeld over de procedure of doorlooptijd van geschillen. Of een reflectie op geleerde lessen in het afgelopen jaar. Dit vindt de inspectie positief. Door meer dan alleen de wettelijk verplichte informatie te geven, krijgen patiënten/cliënten, zorgaanbieders en andere geïnteresseerden meer inzicht in hoe de geschilleninstantie haar werk doet.
Aandachtspunten voor geschilleninstanties
Na het lezen van de ingediende jaarverslagen heeft de inspectie een aantal aandachtspunten voor geschilleninstanties waardoor hun jaarverslag inhoudelijk verbetert en meer effect krijgt.