Beeld van nieuwe zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg in 2023

Publicatie | 30-04-2024

Elke nieuwe aanbieder in de zorg meldt zich bij het CIBG. Dat is verplicht volgens de Wet toetreding nieuwe zorgaanbieders (Wtza). De inspectie ontvangt al deze aanmeldingen.

Wij ontvingen 1.912 aanmeldingen van nieuwe zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg. Meer dan helft van hen gaat werken als zzp’er. Ongeveer 32% wil als solistisch werkend zorgverlener aan de slag, bijvoorbeeld als pgb-zorgverlener bij cliënten thuis. In totaal hebben 243 instellingen zich aangemeld, dat is ongeveer 13% van alle aanmeldingen. 

Wat doen wij met de aanmeldingen?

Als nieuwe zorgaanbieders zich aanmelden, krijgen ze een brief met uitleg over ons toezicht. We vragen hen om te controleren of ze voldoen aan alle randvoorwaarden voor het leveren van goede zorg. Zodat zij deze randvoorwaarden nog op orde kunnen maken voordat ze starten met het verlenen van zorg. Wij bekijken daarna de gegevens van de aanmeldingen. Aan de hand van mogelijke risico's bepalen we bij welke zorgaanbieders we extra onderzoek doen.

We deden extra onderzoek bij 123 van de 243 instellingen. Er is bij 74 van deze 123 instellingen toezicht uitgevoerd. Zo legden de inspecteurs van gehandicaptenzorg 32 bezoeken af op locatie en voerden zij 42 onlinegesprekken. Soms deden zij dit samen met inspecteurs van andere zorgsectoren.

We delen onze belangrijkste conclusies met uitleg en tips voor nieuwe zorgaanbieders. Zodat zij als dat nodig is hun kennis kunnen uitbreiden of hun werkwijzen kunnen verbeteren. 

Wat zagen wij tijdens de inspectiebezoeken in 2023?

Tijdens inspectiebezoeken toetste de inspectie op 3 thema’s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverleners en sturen op kwaliteit en veiligheid. 

Wij bezoeken aanbieders waarbij we denken dat er risico’s zijn in de zorgverlening. Soms komen we ook bij aanbieders die de zorgverlening juist goed op orde hebben. Zo krijgen we een completer beeld van nieuwe aanbieders. Onze rapporten van inspectiebezoeken geven een beeld van wat goed gaat, wat beter kan en wat beter moet. Alle rapporten maken we openbaar.

Wat gaat goed?

• Kennis van cliënten en hun wensen 
  Uit de bezoeken blijkt dat nieuwe zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg de cliënten goed kennen. De zorgverleners zijn goed op de hoogte van de wensen en behoeften van de cliënten. Dat is waarschijnlijk zo omdat de meeste nieuwe zorgaanbieders kleinschalige initiatieven zijn. En we horen dat zij bewust meer aandacht willen geven aan de cliënten. 

Wat moet beter?

• Kennis over de Wet zorg en dwang
  De inspecteurs vonden ook verbeterpunten. In meer dan 60% van de bezoeken is de kennis en bewustwording van de Wet zorg en dwang een aandachtspunt. Dit betekent niet dat de inspecteurs bij alle bezoeken onvrijwillige zorg aantroffen. Het betekent dat de zorgverleners en de bestuurders vaak niet genoeg kennis en bewustwording over deze wet hebben. Zij weten niet goed wanneer ze onvrijwillige zorg verlenen en (h)erkennen verzet van een client niet goed. De gedachte van de wet is dat zorgverleners alleen vrijwillige zorg leveren, tenzij dit niet anders kan. Zij bespreken dan steeds de minst ingrijpende vorm en afbouwmogelijkheden met elkaar.
  
  Hoeveel weet u van deze wet? En over onvrijwillige zorg? Meer informatie en uitleg vindt u op onze pagina Dwang in de zorg. Een tip is om ook dwangindezorg.nl: Wet zorg en dwang te bezoeken. 
   
• Medicatieveiligheid
  Ook medicatieveiligheid is een aandachtspunt. De medicatieveiligheid voldeed (grotendeels) niet bij meer dan 75% van de nieuwe aanbieders. Het medicatieproces is risicovol. Fouten in het medicatieproces kunnen grote gevolgen hebben voor de cliënten en zijn over het algemeen snel en eenvoudig te voorkomen. 
  
  Waar kijken de inspecteurs naar als ze op bezoek zijn? Als u medicatie gaat bewaren voor en verstrekken aan cliënten, lees dan Medicatieveiligheid.
   
• Methodisch werken en dossiervoering
  Wij zagen ook dat bij 25% van de nieuwe zorgaanbieders methodisch werken en dossiervoering niet of niet goed is georganiseerd. Het is belangrijk dat een zorgaanbieder een volledig dossier heeft van een cliënt. En dat een cliënt en een zorgverlener in elk geval eens per jaar een gesprek hebben over de zorg. 
  
  Om het over de juiste onderwerpen te hebben en dit gesprek goed voor te kunnen bereiden, is het belangrijk dat u tijdens het jaar de voortgang van de zorg volgt. Zie voor meer informatie zorgvoorbeter.nl: Rapporteren.

Wat hoorden de inspecteurs tijdens de onlinegesprekken?

De inspecteurs spraken online met nieuwe zorgaanbieders over hun aanmeldingen. 

Tijdens deze gesprekken gaven de inspecteurs een aantal aandachtspunten mee aan de nieuwe aanbieders. 41% van deze zorgaanbieders kent de Wet zorg en dwang niet goed en leert te weinig van incidenten. 30% werkt nog niet met de Meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling. 

Het melden van incidenten en het hebben van deze meldcode zijn wettelijke verplichtingen. Meer informatie vindt u bij:

• Rijksoverheid: brochure Handreiking 'leren van incidenten' voor kleine zorgaanbieder.
• Rijksoverheid: Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling

Wilt u zelf starten als zorgaanbieder?

Wie in Nederland start als zorgaanbieder moet goede zorg leveren die voldoet aan wet- en regelgeving en veldnormen. Sinds 2022 bestaat een meldplicht voor nieuwe zorgaanbieders, die is geregeld in de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). Deze meldplicht is er voor een deel gekomen om de inspectie te helpen bij het toezicht op nieuwe zorgaanbieders. 

Zorg dat u goed voorbereid aan het werk gaat. Blijf op de hoogte van actuele wet- en regelgeving voor goede zorg. Word bijvoorbeeld lid van een branche- of beroepsorganisatie.

Meer informatie over nieuwe aanbieders op onze website: Toezicht op nieuwe zorgaanbieders