Toezicht op gemeentelijke gezondheidsdiensten (GGD)

Op wie houdt de inspectie toezicht?

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet toe op de kwaliteit en veiligheid van de publieke gezondheidszorg die gemeentelijke gezondheidsdiensten (GGD’en) verlenen. De 25 GGD’en voeren verschillende taken uit, zoals:

• jeugdgezondheidszorg;
• infectieziektebestrijding;
• forensische geneeskunde;
• medische milieukunde, zoals de invloed van luchtverontreiniging en geluidshinder op de gezondheid;
• voorlichting over gezondheid, zoals stoppen-met-roken en programma's voor meer bewegen;
• zorg op opvanglocaties voor asielzoekers.

Sommige taken voert de GGD uit voor meerdere gemeenten in een regio. En sommige taken voert niet elke GGD uit. Zo voeren in sommige gemeenten andere zorgaanbieders de jeugdgezondheidszorg (jgz) uit.

Zo ziet het toezicht eruit

De inspectie geeft GGD’en verbeterpunten om de kwaliteit van de zorg verder te verbeteren. Daarbij kijkt de inspectie naar wat er goed gaat, wat risico’s zijn en wat er beter kan. Hiervoor voert de inspectie op verschillende manieren toezicht uit.

Toezicht op een bepaald thema of specifieke doelgroep

Soms voert de inspectie toezicht uit op een bepaald thema of een specifieke doelgroep. Zo houdt de inspectie belangrijkste risico’s en ontwikkelingen in de publieke gezondheidszorg in beeld. Voorbeelden van thema’s en specifieke doelgroepen:

• samenwerking in de regio;
• personeelstekort;
• medicatieveiligheid;
• zorg aan asielzoekers;
• gezondheidsverschillen in de samenleving en toegankelijkheid van de zorg;
• zwangere vrouwen;
• ouderen.

Tijdens inspectiebezoeken spreken inspecteurs onder andere met zorg- en hulpverleners, het management van de GGD, de koepelorganisatie GGD GHOR Nederland en samenwerkingspartners, zoals huisartsen, kraamzorgorganisaties en gemeenten. Ook spreken inspecteurs met cliënten over hun ervaringen met de GGD.

Toezicht op specifieke taken

De inspectie houdt soms ook toezicht op een specifieke taak die de GGD uitvoert, bijvoorbeeld de bestrijding van COVID-19 in 2020 en 2021. In 2022 hield de inspectie toezicht op de forensische geneeskunde. De inspectie kijkt tijdens dit toezicht onder andere naar:

• of de lijkschouw goed en op tijd werd uitgevoerd;
• de kennis en deskundigheid van de gemeentelijk lijkschouwer;
• de samenwerking met ketenpartners, zoals politie, gemeenten en openbaar ministerie (OM).

Waar de inspectie precies op let, staat in het toetsingskader Lijkschouw bij (verdenking van) niet-natuurlijke dood. De normen in dit kader komen onder meer uit de Wet op de lijkbezorging en normen die veldpartijen zelf opstelden. Het toezicht bestaat onder meer uit gesprekken met forensisch artsen en verpleegkundigen en samenwerkingspartners, zoals de politie, gemeente en het OM.

Rapporten GGD'en

Na een inspectiebezoek schrijft de inspectie een rapport waarin staat wat er goed gaat en wat GGD’en kunnen doen om de zorg te verbeteren. De IGJ publiceert de rapporten op toezichtdocumenten.igj.nl. Kies bij zorgsector voor 'Gemeentelijke gezondheidsdienst'.