Wijziging behandeling verplichte meldingen
Zorgaanbieders moeten calamiteiten, geweld in de zorgrelatie en ontslag wegens het disfunctioneren van zorgverleners verplicht melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De manier waarop de IGJ deze meldingen behandelt, verandert vanaf 1 januari 2025.
Wet verandert: per melding bekijken wat nodig is
Vanaf 1 januari 2025 wijzigt de regelgeving over de verplichte meldingen, het Uitvoeringsbesluit Wkkgz. De inspectie krijgt meer ruimte om per melding te kijken wat nodig is. De inspectie hoeft meldingen niet meer allemaal op dezelfde manier te behandelen.
We kunnen hierbij rekening houden met:
- de kenmerken van een sector of zorgaanbieder
- de impact of de context van meldingen over calamiteiten, geweld in de zorgrelatie en ontslag wegens het disfunctioneren van zorgverleners
We werken aan meer maatwerk in de behandeling van (verplichte) meldingen. We leggen de nadruk steeds meer op leren en verbeteren door de zorgaanbieder. Dit kan als we voldoende vertrouwen hebben dat een zorgaanbieder calamiteiten op een juiste manier meldt en onderzoekt.
Wat betekent dit voor de calamiteitenmeldingen?
Zorgaanbieders waar een calamiteit heeft plaatsgevonden, blijven dat direct melden bij de IGJ. Ook blijft het uitgangspunt dat de zorgaanbieder de calamiteit zelf onderzoekt.
De zorgaanbieder:
- informeert daarbij de cliënt/patiënt, zijn wettelijke vertegenwoordiger of de nabestaanden over de calamiteit
- betrekt de cliënt/patiënt, zijn wettelijke vertegenwoordiger of de nabestaanden bij het onderzoek
- vertelt de cliënt/patiënt, zijn wettelijke vertegenwoordiger of de nabestaanden over de maatregelen die hij na de calamiteit neemt of zal nemen.
Wij vragen de zorgaanbieder om na de afronding van het calamiteitenonderzoek, documenten te sturen naar de IGJ. Welke documenten dat zijn, is afhankelijk van de manier waarop de IGJ de melding in behandeling neemt. Opsturen van het integrale calamiteitenrapport is niet altijd meer nodig.
Het kan ook gaan om:
- een samenvatting van de calamiteitenrapportage
- een bestuurlijke reflectie
- een overzicht van de verbetermaatregelen
- of nog iets anders.
De inspectie informeert de zorgaanbieder hierover na hun melding.
Waar kijkt de inspectie naar?
In de Beleidsregel Calamiteitenmeldingen staat hoe we onderscheid maken in de behandeling van meldingen. Hier staat ook beschreven welke factoren we daarbij gebruiken. We onderzoeken de melding uitgebreider als één of meer van deze factoren van toepassing zijn.
Voor meldingen van ziekenhuizen en grote zorgorganisaties in de ggz vragen we al langer geen integrale onderzoeksrapportages meer op. We richten onze aandacht meer op leren en verbeteren. In het gewijzigde uitvoeringsbesluit en de beleidsregel is deze werkwijze nu officieel vastgelegd. De komende periode zullen we deze werkwijze stap voor stap uitbreiden naar andere sectoren. De diversiteit en verscheidenheid aan zorgaanbieders in Nederland is groot. De inspectie vindt het belangrijk dat haar toezicht hier goed op aansluit.
Pilots voor meer toezicht op maat in ziekenhuizen en ggz
In de ziekenhuizen en de ggz zijn we al gestart met vernieuwde werkwijzen en pilots. Ons doel is om meer toezicht op maat te bieden en de verschuiving naar leren en verbeteren in de praktijk te brengen. Zo geldt voor ziekenhuizen dat zij geen integraal onderzoeksrapport meer opsturen, maar een reflectie van de bestuurder en de verbetermaatregelen. Daarna gaat de IGJ in gesprek met de organisatie hoe zij leren van de calamiteiten. Uit een evaluatie bleken de betrokken organisaties overwegend positief.
Voor een aantal grote zorgorganisaties in de ggz hebben we getest en met elkaar gekeken op welke manier we het lerend vermogen van de organisatie meer kunnen stimuleren.
Deze vernieuwde werkwijzen breiden we de komende periode stapsgewijs uit. In andere sectoren, bijvoorbeeld de verpleeghuizen en thuiszorgsector, start een pilot met hetzelfde doel: de focus verschuiven van aandacht voor het onderzoek, naar kijken hoe een organisatie leert en verbetert.
Waarom verplicht melden nodig blijft
Leren van incidenten
Het is belangrijk om incidenten goed te onderzoeken. En het is belangrijk om een open en veilig gesprek te voeren met alle betrokkenen. Alleen zo kun je leren van een incident. En kun je zoeken naar manieren om de veiligheid en kwaliteit van zorg te verbeteren.
Impact groot op betrokkenen
Incidenten hebben daarnaast grote impact op de betrokken mensen. Als eerste op de patiënt of cliënt, naasten of nabestaanden, maar ook op de zorgverleners. Voor hen is het belangrijk dat er herstel plaatsvindt. Zij moeten het incident op een goede manier kunnen verwerken. Zodat ze verder kunnen met hun leven of werk. De inspectie kijkt of zorgaanbieders hen op een goede en transparante manier betrekken.