Analyse euthanasiemeldingen 2022 onderzocht door de IGJ
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft in 2022 veertien meldingen ontvangen van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE). Meldingen die RTE’s doorsturen naar de IGJ worden altijd onderzocht. Het gaat dan om meldingen waarbij de euthanasie volgens de RTE mogelijk onzorgvuldig is uitgevoerd. De RTE’s sturen deze meldingen ook naar het Openbaar Ministerie. Zij bepalen zelfstandig of zij een casus verder zullen onderzoeken.
In het onderzoek van de IGJ wordt altijd een inschatting gemaakt of er sprake is van risico’s voor de patiëntveiligheid, en of de arts professioneel heeft gehandeld. De IGJ toetst daarbij aan de wettelijke kaders en beroepsrichtlijnen en normen. De IGJ toetst niet aan de Euthanasiecode.
Analyse
In Nederland wordt het overgrote deel van de euthanasie zorgvuldig door de artsen uitgevoerd. Toch geven de veertien meldingen die de IGJ in 2022 heeft ontvangen, bevindingen die niet goed gaan.
In Medisch Contact van november 2023 heeft de IGJ een artikel gepubliceerd met drie aanbevelingen ten behoeve van een zorgvuldig euthanasietraject. Deze aanbevelingen zijn alleen gebaseerd op deze selecte groep, want het aantal oordelen ‘onzorgvuldig’ is gelukkig beperkt. Toch willen we onze bevindingen onder de aandacht brengen en zo bijdragen aan verdere kwaliteitsverbetering. Ook willen we onnodig leed van een onderzoek, ook onder artsen, voorkomen.
SCEN-adviezen
Een aanbeveling betrof de aandacht voor de kennis van vigerende richtlijnen bij SCEN-artsen. Uit meerdere meldingen kwam naar voren dat de kwaliteit van SCEN-adviezen beter had gekund. Op deze bevinding van de IGJ zijn onder het artikel verschillende reacties gekomen.
Opgemerkt wordt dat het overgrote deel van de euthanasie-uitvoeringen als zorgvuldig wordt beoordeeld door de RTE’s en slechts een zeer klein deel als onzorgvuldig. Wij onderschrijven deze reactie. Alleen, zoals ook is aangegeven, onze aanbeveling is gebaseerd op de 14 SCEN adviezen binnen de onderzoeken die IGJ heeft uitgevoerd. Tegelijkertijd vinden wij dat iedere onzorgvuldige uitvoering er één te veel is. Als IGJ komen we daarbij het verdriet en de spanning tegen bij artsen die ons onderzoek moeten ondergaan. Zij geven achteraf vaak aan dat hun gebrek aan kennis deze omissies hadden kunnen voorkomen.
Dat de kwaliteit van de SCEN-adviezen beter kan hebben we ook besproken met de betrokken artsen. En ook de nieuwe SCEN-richtlijn erkent dat. Tijdens de presentatie van die richtlijn op 7 september 2023 was kennisverbetering over psychisch lijden en een euthanasieverzoek, niet voor niets een onderwerp. De IGJ heeft de redactie van Medisch Contact gevraagd om het artikel op dit punt te actualiseren. Daar is de redactie niet op ingegaan.
Reactie KNMG
In hun reactie onder het artikel in Medisch Contact, schrijven de voorzitter van de KNMG en de projectleider SCEN, dat zij werken aan “een tussentijdse werkwijze voor SCEN-artsen en uitvoerend artsen” tot de NVvP-richtlijn. Deze richtlijn zou inmiddels zijn herzien.
Als IGJ mengen wij ons niet in het opstellen van beroepsnormen en richtlijnen, dat is aan de beroepsgroepen. Wij willen de KNMG meegeven dat een eventuele tussentijdse werkwijze die de SCEN ontwikkelt, zou moeten passen in het wettelijk kader. Ook moet het bijdragen aan duidelijkheid voor artsen en cliënten
Als laatste wil de IGJ aangeven dat Medisch Contact zelf de titel boven het artikel heeft gemaakt. Ook de keuze voor het beeld van drijfzand is niet van de IGJ.