Particuliere klinieken kunnen zorgvuldige toepassing van implantaten verder verbeteren
Het gebruik van implantaten in de zorg kent risico’s, zowel de producten zelf als bij de behandeling van een patiënt. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) onderzocht hoe particuliere klinieken ervoor zorgen dat de risico’s van de toepassing van implantaten niet onnodig groter worden. De inspectie zag dat de bezochte klinieken over het algemeen zorgvuldig omgaan met de aanschaf van implantaten en voorlichting aan patiënten. Daarnaast zijn er ook zeker verbeteringen mogelijk. De belangrijkste aanbeveling is dat particuliere klinieken beter de risico’s van een nieuw implantaat moeten onderzoeken, vóórdat ze het gaan gebruiken. Dat gebeurt wel, maar moet zorgvuldiger.
De inspectie ziet dat de patiënten geïnformeerd worden over de risico’s van het implantaat dat zij krijgen. De bijna tachtig patiënten die de inspectie sprak voor dit onderzoek gaven in het algemeen ook aan dat zij zich goed geïnformeerd voelden om een keuze te maken. Toch gaven patiënten ook aan dat ze sommige informatie pas ná de operatie kregen, bijvoorbeeld uit de media of van mensen in hun omgeving. Een van de dingen die de behandelend artsen beter duidelijk zouden moeten maken aan de patiënt is de verwachte levensduur van het implantaat.
Risico’s in kaart brengen
Implantaten die op de markt komen, moeten voldoen aan de wet- en regelgeving. Dat betekent dat de fabrikant de risico’s van het implantaat zoveel mogelijk beperkt heeft en de veiligheid en effectiviteit voldoende zijn aangetoond. Maar er blijven altijd risico’s, voor ieder implantaat, ook bij het gebruik. Naast het goed informeren van de patiënt is het belangrijk dat de zorgaanbieder de risico’s van gebruik van het implantaat voor introductie ervan goed in kaart brengt. En maatregelen neemt om die risico’s zoveel mogelijk weg te nemen. Uit het onderzoek blijkt dat dat niet altijd goed wordt gedaan.
“Implantaten verbeteren het leven van veel mensen,” zegt hoofdinspecteur Henk de Groot. “Natuurlijk moet het implantaat zelf zo veilig mogelijk zijn, daar is allerlei wetgeving voor en daar zien we ook op toe. Maar de zorgaanbieders spelen ook een belangrijke rol in de veiligheid en kwaliteit van zorg met implantaten. Ze moeten bijvoorbeeld goed onderzoeken welke risico’s hun eigen praktijk met zich meebrengt. Past het implantaat wel bij het instrumentarium dat wordt gebruikt? En is de arts niet te veel gewend geraakt aan een specifiek kenmerk van een eerder gebruikt implantaat?”
Daarnaast moet de patiënt ook doordrongen zijn van de risico’s van een implantaat, stelt De Groot. Hier ligt een taak voor de zorgverlener. “We zien in dit onderzoek dat particuliere klinieken een heel eind op weg zijn, maar dat er zeker nog verbeteringen mogelijk zijn. Dat maakt de verleende zorg met implantaten veiliger.”
Onderzoek bij ziekenhuizen nu gaande
Voor dit onderzoek bezocht de inspectie 17 particuliere klinieken. De inspectie keek daarbij hoe de klinieken nieuwe implantaten aanschaffen, patiënten voorlichten en gegevens over het implantaat registreren. Inmiddels is een zelfde onderzoek ook opgestart bij ziekenhuizen, waarbij ook weer patiënten worden geïnterviewd. Ook hier zal de inspectie resultaten van publiceren. We verwachten het onderzoek dit jaar af te ronden.