In gesprek over schaarste in de zorg

Dat er verandering nodig is om in de toekomst nog over goede en veilige zorg te beschikken, is duidelijk. De inspectie ziet dat zorgaanbieders dagelijks zoeken naar oplossingen zodat de zorg door kan gaan. Ook zien we de inspanningen van zorgverleners om iedereen te helpen. Hoe stellen wij ons daarin op als toezichthouder? Wanneer is de zorg nog ‘goed genoeg’ en wat als de ondergrens is bereikt?

Als inspectie willen we ruimte geven voor innovatie, maar moeten we ook handhaven als de zorg niet veilig of verantwoord meer is. Hoe vinden we de balans daarin – en komt dit overeen met de wensen van zorgaanbieders en patiënten? Welke dilemma’s ontstaan er? Hierover praat de inspectie met zorgprofessionals en een vertegenwoordiging van patiënten, onder meer vanuit de zorg in ziekenhuizen en de zorgketen daaromheen. We voeren het gesprek op basis van 3 perspectieven:

1. De behoeftes van patiënten 
2. Kwaliteit en veiligheid van zorg
3. Schaarste als kans tot verandering

Sprekers

David Jongen is bestuursvoorzitter van Zuyderland. Daarvoor was hij voorzitter van Atrium MC, bestuurslid van het UWV, gemeentesecretaris van Den Haag, CFO bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en vice-voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.

Arthur Schellekens is directeur-bestuurder van de Patiëntenfederatie Nederland. Daarvoor heeft hij veel bestuurlijke rollen gehad bij onder andere Jeugdzorg Nederland, de Vereniging van Openbare Bibliotheken en de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs.

Marloes Tack is huisarts, praktijkhouder in Rockanje. Daarnaast is zij bestuursvoorzitter van zorggroep Cohaesie. In haar rol als huisarts vervult Marloes ook de functie van SCEN-arts en is zij lid van het beleidscollege SCEN van de artsenfederatie KNMG. 

Lennard Pennekamp is verpleegkundig teamleider Intensive Care Volwassenen in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Daarvoor heeft hij gewerkt in Academisch Medisch Centrum (AMC). Binnen het LUMC zet Lennard medische studenten in om het groeiend tekort aan IC-verpleegkundigen het hoofd te bieden.

Reinder Tamminga is coördinerend specialistisch inspecteur bij de IGJ. In zijn werk richt hij zich op de specialistische somatische zorg in ziekenhuizen, umc’s en particuliere klinieken. Daarnaast is hij voorzitter van de expertgroep die het ministerie van VWS adviseert bij de uitvoering van de Wet bijzondere medische verrichtingen.

Marina Eckenhausen is inspecteur-generaal bij de IGJ. Zij is oorspronkelijk kinderarts-neonatoloog en bekleedde diverse managementfuncties in zorginstelling. In 2014 startte zij als inspecteur op de afdeling Medisch-Specialistische Zorg. Later werd zij afdelingshoofd van dat team en vervolgens maakte zij de overstap naar hoofdinspecteur Curatieve Gezondheidszorg.

Steeds meer mensen hebben zorg nodig: mensen worden ouder, de vraag naar zorg neemt toe en wordt complexer en diverser. Maar het aantal mensen dat zorg verleent, kan niet even hard meegroeien. De druk is nu al hoog en als het beleid niet verandert, neemt het tekort aan personeel de komende jaren nog verder toe. Bovendien is het werk in de zorg niet altijd meer leuk door hoge werkdruk en beperkte salarisontwikkeling of doorgroeimogelijkheden.

In dit gesprek lichten we 3 ontwikkelingen in de zorg uit:

• de inzet van zzp’ers
• fraude en gesjoemel met diploma’s
• taakdifferentiatie en -delegatie

Welke risico’s en kansen rondom kwaliteit en veiligheid van zorg zien wij en onze gesprekspartners hierbij?

Sprekers

Informatie over onze gasten volgt.

Elke dag werken meer dan een miljoen zorgmedewerkers samen om mensen in Nederland goede zorg te bieden. Deze zorgmedewerkers zijn onmisbaar voor het bieden van goede en toegankelijke zorg voor wie dat nodig heeft. Zorgaanbieders moeten zorgen voor voldoende en deskundig personeel om dit mogelijk te maken. We zien dat mantelzorgers en vrijwilligers daarnaast een steeds grotere rol hebben in de dagelijkse zorgpraktijk. Ook is er een verschuiving van taken naar mensen met ervaringskennis, welzijnsmedewerkers en professionele mantelzorgers.

Dit roept vragen op; wat mogen zij wel en niet? Hoeveel ruimte is er om de zorg anders te organiseren? En wie is wanneer verantwoordelijk? Daarover gaat dit gesprek.

Sprekers

Informatie over onze gasten volgt.

Voor de volksgezondheid is het belangrijk dat geneesmiddelen en medische hulpmiddelen voldoende beschikbaar zijn en blijven én veilig worden toegepast. Tekorten kunnen worden veroorzaakt door productieproblemen, beschikbaarheid van grondstoffen, een toegenomen vraag of een probleem met de kwaliteit of de distributie. Vaak zijn we afhankelijk van andere landen. Dreigen er tekorten? Dan kunnen tijdelijke maatregelen helpen zoals alternatieven uit het buitenland of herverdeling van middelen.

Maar wanneer is iets tijdelijk en wanneer verandert dit naar permanent? Wat betekenen deze maatregelen voor de kwaliteit en veiligheid van zorg? We zien ook gevolgen zoals vervalsing van geneesmiddelen, illegale handel in geneesmiddelen en hulpmiddelen, ongeregistreerde geneesmiddelen en hergebruik. Met alle risico’s van dien. Wat is daaraan te doen? Daarover gaat dit gesprek.

Sprekers

Informatie over onze gasten volgt.

De zorgvraag van sommige mensen wordt steeds complexer. Zeker als mensen meer problemen hebben, heeft dit invloed op de gezondheid en behoefte aan zorg. Denk aan een lastige financiële situatie, het ontbreken van hulp van familie en vrienden, psychische problemen, een verslaving. Binnen de gehandicaptenzorg, verslavingszorg, ggz en in de (gesloten) jeugdzorg is de problematiek vaker complex. Om goede en veilige zorg te kunnen bieden, is specialistische kennis van medewerkers nodig. Maar ook meer samenwerking: tussen organisaties, in regio’s, met andere zorgsectoren en met het sociaal domein. Dit alles is makkelijker gezegd dan gedaan. Zeker in tijden van schaarste.

Wat zijn de mogelijkheden en hoe kan samenwerking worden gestimuleerd? Welke dilemma’s komen we tegen, en welke kansen? En wat kan of moet de rol van de inspectie als toezichthouder hierbij zijn? Hierover gaan we in gesprek.

Sprekers

Informatie over onze gasten volgt.

Bij een langdurige gezondheidscrisis kan er grote druk op (schaarse) zorg ontstaan. Er moeten dan keuzes worden gemaakt: wie krijgt als eerste zorg? Wie moet wachten? En wie krijgt helemaal geen zorg meer? En het ligt er maar net aan vanuit welk perspectief je het bekijkt. Ook bij de zorg in coronatijd werd dit duidelijk, toen ziekenhuizen overvol raakten en er keuzes gemaakt moesten worden. En een ander dilemma dat nu in het toezicht steeds vaker voorkomt: laten we een locatie die vanwege schaarste geen goede of veilige zorg meer kan bieden open, om wél zorg beschikbaar te hebben? Of nemen we maatregelen, waardoor in die regio bepaalde zorg niet meer (overal) beschikbaar is?

In deze aflevering bespreken we morele dilemma’s en uitgangspunten bij langdurige schaarste in de zorg.

Sprekers

Informatie over onze gasten volgt.