Risicofactoren seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg
Bepaalde kenmerken van de werkplek en van zorgverleners wijzen op een hoger risico op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat ziet de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in de meldingen die de inspectie ontvangt over seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg. Zorgorganisaties kunnen informatie over deze risicofactoren gebruiken om hun beleid aan te passen en zo risico’s te verminderen.
Soort en ernst meldingen zijn divers
De zorgverleners die (seksuele) grenzen overgaan zijn zowel mannen als vrouwen, van alle leeftijden en van alle beroepsniveaus. De soort en de ernst van het grensoverschrijdende gedrag lopen uiteen: van seksueel getinte berichten en uitingen van verliefdheid tussen een zorgverlener en een cliënt, tot ongewenste intimiteiten en ernstig seksueel misbruik.
Risicofactoren seksueel grensoverschrijdend gedrag herkennen
Bepaalde kenmerken van de werkplek en van zorgverleners wijzen op een hoger risico op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wanneer zorgorganisaties deze risicofactoren kennen, kunnen zij dat risico verkleinen door hun beleid daarop aan te passen. Ook voor zorgverleners die alleen werken (solistisch) is het belangrijk om te weten hoe seksueel grensoverschrijdend gedrag kan ontstaan. En op welke risico’s zij kunnen letten om dit te voorkomen.
Kenmerken die de inspectie vaker terugziet in meldingen zijn:
Risico’s op de werkplek
- Weinig collegiale toetsing en toezicht
- Scheve man-vrouw verhoudingen
- Sterk hiërarchische cultuur
- Onveiligheid binnen de organisatie
- Collega’s die elkaar niet aanspreken
- Onvoldoende sturing op functioneren
- Onvoldoende leren van eerdere incidenten
- Gebrekkige dialoog over integriteit en professioneel gedrag
Risico’s van de zorgverlener
- Werkt alleen (solist)
- Afwijzen of ontkennen van de ratio achter de gedrags- en beroepscodes
- Eerdere klachten
- Eerder (seksueel) grensoverschrijdend gedrag
- Eerder disfunctioneren
- Instabiele, stressvolle privésituatie door bijvoorbeeld relatieproblemen of andere privéproblemen
- Eigen onverwerkte trauma’s
- Impulsiviteit
- Niet genoeg probleemoplossende vaardigheden
Melden seksueel grensoverschrijdend gedrag verplicht
Zorgaanbieders moeten seksueel grensoverschrijdend gedrag in een zorgrelatie melden bij de inspectie. Dit geldt voor het gedrag zowel tijdens als na de behandelrelatie (in de afkoelingsperiode). Lees meer over melding doen van geweld in de zorgrelatie.