Zorgaanbieders zijn verplicht om bepaalde gebeurtenissen waarbij iets fout is gegaan in de zorg te melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Voor de inspectie zijn meldingen over incidenten een belangrijke bron van informatie. Voor zorgaanbieders zijn meldingen van incidenten een belangrijk hulpmiddel om te leren van wat er mis is gegaan. Zo verkleinen zij de kans dat dit nog een keer gebeurt.
De inspectie kan meldingen ontvangen van zorgaanbieders, maar ook van cliënten en naasten. Om wat voor meldingen dit gaat en voorbeelden hiervan, leest u op deze pagina.
Een cliënt is door een zorgverlener in bad gezet. Hij heeft de douchekop vast. Hier komt water uit. Zorgverlener gaat even bij een andere cliënt kijken. Als zorgverlener terugkomt in de badkamer merkt deze dat de cliënt stil is. Zorgverlener denkt dat hij moe is en helpt hem uit bad, en brengt hem naar bed. De volgende dag heeft ziet een zorgverlener dat de client blaren heeft. De huid is rood en laat los. Client heeft brandwonden door het te hete douchewater, dat niet is gecontroleerd bij het douchen.
In dit voorbeeld is er iets niet goed gegaan in de zorg. Het gevolg is ernstige schade of het overlijden van een cliënt. De zorgaanbieder moet de calamiteit melden bij de inspectie.
Voorbeeld van seksueel geweld in de zorgrelatie:
Er zijn signalen over een zorgverlener. De zorgverlener gaat buiten werktijd vaak met één client wandelen en houdt zich daarmee niet aan de begeleidingsafspraken. Deze zorgverlener kiest in het werkoverleg er ook steeds voor om die éne client te begeleiden. Het valt ook op dat in teamoverleg de zorgverlener gespannen is als de over de client wordt gesproken. De client vertelt aan een zorgverlener dat er al meermaals seksueel contact is geweest met de zorgverlener.
Voorbeeld van geweld in de zorgrelatie:
Een cliënt met probleemgedrag kan soms fysiek agressief worden naar anderen. Duidelijke afspraken over hoe te handelen als de cliënt agressief is zijn er niet. De cliënt wil een andere cliënt aanvallen. Drie zorgverleners fixeren de cliënt en sluiten hem daarna op in zijn kamer tot de volgende dag. De volgende dag heeft de cliënt veel pijn aan zijn pols. Die blijkt gebroken te zijn.
In beide voorbeelden gaat het om geweld in de zorgrelatie. De zorgaanbieder moet dit melden bij de inspectie. Bij het eerste voorbeeld kan het leiden tot ontslag van de zorgverlener. Dat moet dan ook gemeld worden De zorgaanbieder doet dan twee meldingen bij de inspectie: geweld in de zorgrelatie én ontslag wegens disfunctioneren.
Een bewindvoerder neemt contact op met de zorgorganisatie van zijn client omdat er regelmatig geld van de rekening van de cliënt wordt afgeschreven. Er zijn artikelen betaald die niet bij de cliënt zijn gevonden en die ook niet zijn overlegd met de bewindvoerder. Uit onderzoek blijkt dat dit iedere keer gebeurt na de dienst van een bepaalde zorgverlener. In een paar maanden tijd zijn er honderden euro’s van de rekening verdwenen. De bedragen zijn gepind in de buurt waar de zorgverlener woont.
De zorgverlener geeft uiteindelijk toe dat hij het geld heeft gestolen en wordt meteen ontslagen. Ook als de zorgverlener direct na de ontdekking zelf ontslag neemt, is er sprake van een verplichte melding ontslag wegens disfunctioneren.
In dit voorbeeld is de zorgverlener ernstig tekort geschoten in zijn functioneren. De zorgaanbieder moet het ontslag disfunctioneren melden bij de inspectie.
Twijfels over verplicht melden?
Let op: De inspectie ontvangt regelmatig meldingen van aanbieders van gehandicaptenzorg die een gebeurtenis melden als calamiteit of geweld in de zorgrelatie, terwijl nog niet duidelijk is of dit zo is.
Bij twijfel hebben zorgaanbieders vanaf de constatering van de gebeurtenis 6 weken de tijd om dit te onderzoeken. Zodra een zorgaanbieder een calamiteit of het geweld vaststelt, moet deze binnen 3 werkdagen een melding doen bij de IGJ.
Ontslag bij disfunctioneren moet altijd binnen 3 werkdagen worden gemeld.
Andere meldingen: wanneer en door wie?
Andere meldingen zijn meldingen die niet verplicht zijn, maar wel gaan over zaken waar de inspectie toezicht op houdt en die we graag willen weten.
Een ‘andere melding’ hoeft niet te komen van de betreffende zorgaanbieder. Ook anderen kunnen melden. Bijvoorbeeld een zorgverlener die bij een instelling voor gehandicaptenzorg werkt of heeft gewerkt, een (huis)arts of een verwant. Lees voor meer informatie de pagina Andere melding.
De melder ziet dat zorgverleners soms niet weten hoe ze met cliënten om moeten gaan. Zorgverleners houden zich herhaaldelijk niet aan begeleidingsafspraken en luisteren niet naar de cliënten. Ze snauwen ze tegen cliënten of pakken herhaaldelijk de cliënten hardhandig vast. Cliënten worden opgesloten op hun kamer en hun vrijheden worden ingeperkt.
Zorgverleners: anoniem melden
Zorgverleners kunnen ook anoniem een melding doen bij de inspectie. Bijvoorbeeld wanneer u belangrijke informatie heeft voor de inspectie en u niet wilt dat uw naam of melding bekend worden gemaakt bij de zorgaanbieder. Lees voor meer informatie de pagina Anoniem melden.
Meldingen door cliënten en naasten
Cliënten, mantelzorgers, naasten en andere betrokkenen kunnen klachten over de gehandicaptenzorg melden bij het Landelijk Meldpunt Zorg.
