Collegiaal doorleverende apothekers moeten geneesmiddelen zorgvuldiger bereiden

In het voorjaar van 2020 was er op de Intensive Care afdelingen een verhoogde vraag naar geneesmiddelen die via infuus of injectie kunnen worden toegediend (parenterale geneesmiddelen). Apotheken hebben hierop flexibel ingespeeld door de eigen bereiding van kant en klare IC middelen en op korte termijn op te schalen en door te leveren naar andere apotheken. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft onderzoek gedaan naar de kwaliteit van deze eigen bereidingen.

De inspectie heeft hiervoor in de tweede helft van 2020 een aantal apotheken bezocht die de parenterale geneesmiddelen bereiden en aan collega’s doorleveren. Gekeken is of het bereidingsproces voldoet aan de voorwaarden om de kwaliteit van de gemaakte producten te borgen (Good Manufacturing Practices (GMP)). Een goede kwaliteit is belangrijk om de risico’s voor de patiënt te minimaliseren.

Conclusie

De conclusie van de inspectie is dat de kwaliteit van het bereidingsproces van deze ‘doorgeleverde’ geneesmiddelen per apotheek varieert. In veel gevallen zijn verbeteringen bij het bereiden mogelijk. Over het algemeen zijn met name aanpassingen van het bereidingsproces nodig bij:

  • voorkomen van kruisbesmetting (chemische/fysieke)
  • analyse van ontledingsproducten (vrijgifte/stabiliteit)
  • visuele controle en vrijgifte door verantwoordelijke apotheker
  • stabiliteitsstudies
  • afhandelen van afwijkingen, wijzigingen en acties om afwijkingen te voorkomen. 

Bevindingen

De geïnspecteerden hebben een rapport ontvangen met de bevindingen van de inspectie voor hun apotheek. Daarnaast zijn deze bevindingen in hoofdlijnen besproken met vertegenwoordigers van de bereidende en collegiaal doorleverende apotheken. Dat zijn de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapotheken (NVZA) en het Netwerk Gespecialiseerde Bereidingsapotheken (NGB). Tijdens het eerste overleg heeft de inspectie de vertegenwoordigers verzocht om samen met hun achterban actie te ondernemen. Tijdens het tweede overleg een maand later berichtten de vertegenwoordigers dat zij inmiddels de eerste stappen hebben gezet om gezamenlijk met hun achterban te werken aan verbeteringen. 

De inspectie blijft benadrukken dat alle bereidende en collegiaal doorleverende apotheken ook zelf hun verantwoordelijkheid moeten nemen om de kwaliteit van het bereidingsproces te verbeteren. Hierop blijft de inspectie zich in haar toezicht richten. 

De rapportages van de individuele inspecties worden gepubliceerd op de website van de inspectie. Hierbij houden we rekening met de gebruikelijke termijnen en de te volgen procedures.