Meer aandacht nodig voor ondersteuning bij stoppen met roken
Weblogberichten
Binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is het percentage rokers veel hoger dan gemiddeld. Het gaat daarbij om zowel cliënten als medewerkers. Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders rookt, maar bij mensen met een ernstige psychiatrische aandoening is dat meer dan de helft. Een situatie die inspecteurs Aukjen Niewijk en Petra Reulings van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) willen helpen veranderen, samen met ‘aanjagers rookvrije ggz’ van de Nederlandse ggz.
Petra: “In 2018 tekenden ruim 70 maatschappelijke organisaties het Nationaal Preventieakkoord. Waaronder de branchevereniging de Nederlandse ggz. Eén van de doelen van het akkoord is zorgen dat de instellingen die bij de Nederlandse ggz zijn aangesloten in 2025 rookvrij zijn. De IGJ kijkt in haar toezicht naar manieren waarop zorgprofessionals kunnen bijdragen aan een gezondere leefstijl. De inspectie stimuleert professionals in de ggz om cliënten te attenderen op gezondheidsrisico’s door roken. En om hen te wijzen op mogelijkheden om de leefstijl te verbeteren.”
Extra belangrijk voor de ggz
“De gezondheidswinst van stoppen met roken is duidelijk”, zegt Aukjen. “Maar een gezondere leefstijl is van extra belang voor mensen in de ggz. Gemiddeld sterven rokers 10 jaar eerder dan niet-rokers. En in de ggz is dit zelfs 25 jaar. Bovendien kan roken een effect hebben op de werking van medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling van psychiatrische aandoeningen en psychologische problemen. Ook zijn er aanwijzingen dat roken de kans op een latere depressie vergroot.”
Petra vult aan: “Een rookvrije ggz gaat niet alleen om rookvrije gebouwen en terreinen, maar ook om een rookvrije woon- en werkplek en de juiste leefstijlbegeleiding voor cliënten en zorgverleners. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat ggz-instellingen het rookgedrag van hun cliënten diagnosticeren. En dat zij actief ondersteuning krijgen richting stoppen met roken. Zorgverleners kunnen met hun cliënten in gesprek gaan over roken. Bij de start van de behandeling en later in het zorgproces.”
Wij stimuleren ggz-instellingen om niet alleen een rookvrij terrein te hebben, maar ook hun cliënten en medewerkers te ondersteunen bij het stoppen met roken
Hoe de inspectie hiernaar kijkt
Aukjen: “Wij stimuleren ggz-instellingen om niet alleen een rookvrij terrein te hebben, maar ook hun cliënten en medewerkers te ondersteunen bij het stoppen met roken. Om een beeld te krijgen van deze ondersteuning, vraagt de inspectie aan ggz-instellingen of hun cliënten advies krijgen over leefstijl, zoals stoppen met roken. En of de cliënt het advies over roken opvolgt. Ook vragen we of de instelling een rookvrij beleid heeft en wat dat inhoudt.”
Wat inspecteurs en aanjagers opvalt
“In 2022 en 2021 vroegen we bij 22 ggz-instellingen naar leefstijl(begeleiding) en een rookvrijbeleid. Ten eerste zagen we dat veel ggz-instellingen aandacht hebben voor leefstijl, maar niet specifiek voor roken”, zegt Aukjen. “Een tweede opvallend punt is dat de meeste ggz-instellingen een rookvrijbeleid hebben, maar hun cliënten en medewerkers nauwelijks ondersteunen in het stoppen met roken. Als reden geven instellingen vaak – soms onterecht – financiële drempels op.”
Petra: “In het Preventieakkoord staat dat zorgprofessionals en andere medewerkers in de zorg niet roken onder werktijd en ook niet herkenbaar zijn als roker op hun werkplek. Ook is ondersteuning bij stoppen afgesproken. Maar deze afspraken zijn nog niet bij elke werkgever terug te zien. Terwijl de aanjagers rookvrije ggz zien dat medewerkers het erg waarderen als hun werkgever aandacht heeft voor nicotineverslaving.”
Het is mooi dat al zoveel ggz-instellingen een rookvrijbeleid hebben, maar er is meer nodig
Er moet nog veel gebeuren
“Het is mooi dat al zoveel ggz-instellingen een rookvrijbeleid hebben”, vindt Aukjen. “Maar er is meer nodig. Uit onze toezichtbezoeken en de ervaring van de aanjagers rookvrije ggz blijkt dat er onvoldoende aandacht is voor ondersteuning bij stoppen met roken voor cliënten, zorgverleners en andere medewerkers. Het aanbod kan beter, dat kan ook buiten de ggz gezocht worden. Denk aan samenwerking met een huisartsenpraktijk of stoppen met roken-coach. Zulke stappen zijn nodig om te zorgen dat alle ggz-instellingen ook echt rookvrij zijn in 2025.”
Hoe verder?
Petra: "Zowel wij als inspecteurs als de aanjagers van de Nederlandse ggz blijven stimuleren dat alle ggz-instellingen tijdig rookvrij zijn. Zo bezoekt de inspectie dit jaar instellingen die zorg in het kader van de Wlz leveren, waarbij inspecteurs vragen naar leefstijl en ondersteuning bij stoppen met roken. Ook goed om te weten: ggz-instellingen kunnen nog tot maart 2024 gebruikmaken van het aanbod om ondersteuning te krijgen van de aanjagers rookvrije ggz.”
Meer weblogberichten
Reactiemogelijkheid gesloten
U kunt geen reactie meer plaatsen.
Reacties
-
Fijn dat jullie monitoren. Als opleider aandachtfunctionaris SMR in de GGZ zie ik dat er wel aandacht voor is maar dat organisaties vaak geen idee hebben van de impact. Het wordt onderschat. Vandaar mijn module. Opleiden is stap 1 omdat kennis hard nodig is. Maar het is niet genoeg. Als mensen opgeleid zijn zouden ze tijd, geld en zeggenschap over het onderwerp moeten krijgen. Jammer genoeg is dat er vaak niet en daalt de motivatie van de medewerkers om dit onderwerp te dragen. Daarnaast zijn er andere zorgprofessionals die wegens kennis tekort verkeerde beslissingen nemen. Zou niet hoeven. Kortom… in mijn ogen opleiden stap 1, mijn module aandachtfunctionaris is actueel en wordt met enthousiasme ontvangen. Daarna vervolgen! Opgeleide medewerkers ondersteunen bij deze pittige taak!!
-
Wat een helder stuk en belangrijk ook. Als iemand nog twijfelt over het belang, dan is deze informatie wel doorslaggevend: "Gemiddeld sterven rokers 10 jaar eerder dan niet-rokers. En in de ggz is dit zelfs 25 jaar. "