Ongezonde leefgewoonten kunnen mensen ziek maken. Ze verhogen ook de kans dat iemand eerder overlijdt. Jaarlijks sterven meer dan 20.000 mensen in Nederland door roken of meeroken. De helft van de Nederlandse volwassenen is te zwaar. Leefstijlbegeleiding helpt mensen naar gezond gedrag en is daarom steeds belangrijker in de zorg. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt toezicht op leefstijlbegeleiding door zorgverleners.
Afspraken en doelen: gezonder leven
In het Nationaal Preventieakkoord staan afspraken om te zorgen dat Nederlanders gezonder gaan leven. Belangrijke doelen van het akkoord zijn dat steeds minder mensen roken of overgewicht hebben. Om dat te bereiken kunnen mensen die roken of overgewicht hebben leefstijlbegeleiding krijgen zodat zij hun leefstijl kunnen proberen te veranderen. Zorgverleners kunnen daarbij helpenen en patiënten begeleiden bij die verandering. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) en Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) maken dit ook duidelijk. Zo moet werken aan een gezonde leefstijl een vast onderdeel worden van de medische behandeling bij gezondheidsproblemen die te maken hebben met de manier waarop iemand leeft.
Toezicht op de begeleiding bij verandering van leefstijl
Met toezicht wil de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bijdragen aan de ontwikkeling van ziekte naar gezondheid. Persoonlijke leefstijlbegeleiding kan de gezondheid van mensen verbeteren en beschermen. Professionals in de zorg kunnen mensen ondersteunen om gezondere keuzes te maken. Zo kunnen zij bijvoorbeeld rokers helpen om te stoppen. En mensen met overgewicht helpen bij de verandering naar een gezonder eetpatroon.
Leefstijlbegeleiding is geen luxe maar een noodzakelijk onderdeel van goede zorgverlening. De inspectie kijkt daarom of zorgverleners hun cliënten aanmoedigen om gezonder te gaan leven.
Waar let de inspectie op?
Om in de praktijk te toetsen hoe de leefstijlbegeleiding eruitziet bij volwassen met overgewicht of obesitas en bij volwassenen die roken, gebruiken we het toetsingskader Persoonsgerichte leefstijlbegeleiding in de zorg. In het toetsingskader staan 3 thema’s waar wij ons op richten in ons toezicht:
- Cliënt centraal
- Integrale zorg
- Deskundige zorgverlener
Met dit toezicht wil de inspectie zorgverleners aanmoedigen om leefstijlbegeleiding aan te bieden aan cliënten. De wensen en behoeften van de cliënt zijn belangrijk. Daarom spreken we met cliënten over hun ervaringen met leefstijlbegeleiding bij het stoppen met roken of het bereiken van een gezond gewicht.
We bezoeken zorgverleners in diverse regio’s en spreken met bestuurders en professionals binnen de zorg en het sociaal domein over de mogelijkheden om meer en betere leefstijlbegeleiding aan te bieden.
Vragen die de inspectie daarbij stelt zijn:
- Is in de regio bekend welke behandelingen waar worden aangeboden?
- Past de leefstijlbegeleiding goed bij wat iemands nodig heeft?
- Is duidelijk waar iemand die weer terugvalt in een ongezonde leefstijl hulp kan krijgen?
Op die manier krijgen we een volledig beeld van de kwaliteit van de leefstijlbegeleiding. Hierdoor zien zorgverleners en andere partijen in de regio waar kansen liggen voor verbetering.
