275 documenten en de radio

Weblogbericht | 20-06-2024 | Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

Het ging om een steekproef van de inspectie naar 30 betalingen die waren gemeld aan het Transparantieregister Zorg. Denk aan betalingen voor het schrijven van een artikel over een geneesmiddel of voor deelname aan een adviesraad. We onderzochten of de betalingen voldeden aan de regelgeving. Want financiële vergoedingen zijn toegestaan, maar wel binnen de regels. We keken daarnaast of er sprake was van dienstverlening of sponsoring. Het waren niet alleen veel, maar ook uiteenlopende documenten, zoals contracten, facturen en projectvoorstellen. Soms ging het om enkele a4'tjes, soms hele boekwerken. Soms opgesteld in het Nederlands, vaak in het Engels of zelfs in het Japans.

Voor een zorgvuldige analyse is tijd nodig (en goede muziek). Een aantal documenten was zo onduidelijk dat het extra uitzoekwerk betekende: 'Wie wordt hier daadwerkelijk betaald voor welke activiteit en valt het onder het wettelijke begrip gunstbetoon?'. Na analyse hebben we 7 inspectierapporten opgesteld. Voor publicatie heb ik de betreffende bedrijven en zorgverleners gevraagd naar feitelijke onjuistheden en deze verwerkt. Daarnaast heb ik de analyse van alle documenten omgezet in de publicatie Onderzoek naar betalingen laat veel verschillende vormen van dienstverlening zien.

We willen allemaal dat je als patiënt het juiste medicijn krijgt. De keuze voor een geneesmiddel moet niet worden beïnvloed door financiële prikkels.

Een grote variatie aan financiële relaties

Door die 275 documenten kreeg ik meer inzicht in de financiële relaties tussen farmaceutische bedrijven en de zorg. Dat er een grote variatie bestaat in activiteiten die farmaceuten financieren, met soms ingewikkelde constructies. Zo kan het zijn dat een arts voor een bijdrage aan een artikel in een medisch tijdschrift niet zelf het bedrag ontvangt, maar zijn werkgever of een medisch uitgever. Of dat bedragen voor onderzoek niet altijd transparant zijn. Ook lijkt over de betalingen van buitenlandse farmaceuten aan Nederlandse zorgverleners vaak onduidelijkheid te bestaan. Het valt op dat met name voor sponsoring de regels niet altijd duidelijk of volledig zijn en daardoor lastig is te toetsen. Een aantal keren waren overeenkomsten niet duidelijk vastgelegd en een enkele keer was er sprake van een te hoge vergoeding.

Doel: het juiste medicijn

Tijdens het gehele onderzoek was ik me steeds bewust van het doel van de steekproef: we willen allemaal dat je als patiënt het juiste medicijn krijgt. De keuze voor een geneesmiddel moet niet worden beïnvloed door financiële prikkels. Daarom is het belangrijk dat hier duidelijke regelgeving over is, zowel voor diensten als sponsoring, en dat farmaceuten en zorgverleners zich daaraan houden.

Als inspectie blijven we toezicht houden om ongewenste beïnvloeding te voorkomen. Binnenkort starten we dan ook met onaangekondigde inspectiebezoeken bij onder andere adviesraden, nascholingen en congressen. Dat wordt voorlopig minder radio luisteren.

Inspecteur reclametoezicht en gunstbetoon