Hoe brengen we rookstopzorg in Nederland naar een volgend niveau?
Weblogberichten
Pauline Haasbroek werkt ruim 11 jaar als rookstopcoach op de Longpoli in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. In deze weblog vertelt ze over het belang van rookstopzorg en wat er volgens haar nodig is om in deze zorg een volgende stap te zetten.
Roken is en blijft een van de meest schadelijke gewoontes. Ook in ons ziekenhuis zien we op verschillende afdelingen regelmatig mensen binnenkomen met problemen veroorzaakt door roken. Op z’n minst maakt roken een bestaande kwaal erger, en duurt herstel langer dan gemiddeld. Dit is uiteraard vervelend voor de betrokken patiënten, maar het legt ook een grote druk op de zorg die we in Nederland kunnen leveren.
Toch zie ik in al die jaren als rookstopcoach dat roken, en vooral stoppen met roken, maar beperkt aandacht krijgt. Veel minder dan dat het volgens mij zou verdienen, zeker in een tijd dat er veel zorgen zijn over stijgende zorgkosten. ‘Quick win’ zou je denken?
Nu weet ik vanuit de praktijk dat er wel wat hobbels zijn om goede rookstopzorg in te richten.
"Stoppen met roken vraagt vaak om een lange adem en die is vanuit de eerstelijnszorg lang niet altijd op te brengen."
Rookstopzorg in de praktijk
Voor de roker zelf is het vaak heel lastig om te stoppen. Door ontmoediging van roken zijn mensen die makkelijker konden stoppen, vaak al gestopt. We zien bij zwaardere rokers ook vaak een gevoel van buitengesloten zijn. Dat maakt de drempel om om hulp te vragen groter.
Daarnaast is de preventieve rookstopzorg niet overal goed georganiseerd. De huisarts en eerstelijnszorg spelen een belangrijke rol. Maar stoppen met roken is lang niet altijd een gesprekonderwerp in de praktijkruimte. Als dat gesprek er wel is, dan vraagt stoppen met roken vaak om een lange adem en die is vanuit de eerstelijnszorg lang niet altijd op te brengen. Het ziekenhuis zou dan een mooie rol kunnen pakken in de tweedelijnszorg: langduriger coachen van patiënten om echt die stap te zetten.
Verder is het belangrijk om rokers die al met een aandoening in het ziekenhuis terecht zijn gekomen, te ondersteunen in het herstel. Daar is het vooral een uitdaging dat rokers op diverse afdelingen binnen kunnen komen: bijvoorbeeld cardio, long en diabeteszorg. Het is dan belangrijk dat er bewustzijn is binnen de afdeling over het belang van stoppen met roken. En dat rookstopzorg op de juiste momenten betrokken wordt.
"Rookstopzorg levert pas op langere termijn echt wat op, terwijl financiële prikkels voor zorginstellingen vaak gericht zijn op korte-termijn-oplossingen."
Geef rookstopzorg een volwaardige plek
In de regio’s waar rookstopzorg goed werkt, zien we dat deze punten beter op orde zijn. Dus goede samenwerking en verdeling tussen eerste lijn en tweede lijn, voldoende bewustzijn en zichtbaarheid van rookstopzorg en continuïteit van deze zorg. Hier streven wij ook naar binnen het RKZ en in onze regio. Het is dan ook bewust niet een aandachtsgebied wat iemand ‘erbij doet’ in het ziekenhuis, maar een volwaardige functie.
Het zou ook mooi zijn als de inspectie hier een rol in pakt. Inspecteurs komen door het hele land en kunnen daardoor beter zien wat er wel werkt en wat niet, en wat andere regio’s en zorgaanbieders daarvan kunnen leren. Het toezicht en de overheid in het algemeen kunnen ook helpen om rookstopzorg een structurele plek te geven in de zorg. Dit is heel belangrijk omdat rookstopzorg pas op langere termijn echt wat oplevert, terwijl financiële prikkels voor zorginstellingen vaak gericht zijn op korte-termijn-oplossingen.
Zo kunnen we volgens mij samen een volgende stap zetten om rookstopzorg beter op de kaart te krijgen. We moeten af van het idee dat roken alleen een levensstijlkeuze is. Het is een hardnekkige en dure verslaving, zowel voor de roker als voor de samenleving. Die kunnen we alleen met gezamenlijke inzet echt onder de knie krijgen.
Pauline Haasbroek
Deze weblog is onderdeel van een reeks van drie verhalen. In een andere weblog komt een voormalig patiënt aan het woord die met leefstijlbegeleiding haar leven weer op de rit heeft gekregen na een auto-ongeluk. In een derde weblog vertelt een inspecteur hoe de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd via toezicht een bijdrage wil leveren aan leefstijlbegeleiding en preventie binnen de zorg.