Toezicht op de gehandicaptenzorg
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kijkt of mensen met een beperking goede en veilige zorg krijgen. En of de zorg persoonsgericht is. De IGJ ziet hierop toe via meldingen, inspectiebezoeken en onderzoek naar thema’s.
Op wie houdt de inspectie toezicht?
De inspectie houdt toezicht op organisaties die zorg voor mensen met een beperking aanbieden. Het gaat om zorg die valt onder de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze zorgaanbieders kunnen erg van elkaar verschillen. Ook de vorm en de zwaarte van de zorg voor mensen met een beperking verschillen. Denk bijvoorbeeld aan:
- de soort beperking(en): verstandelijk, lichamelijk en/of zintuiglijk
- de intensiteit van de zorg: 24 uurs zorg of ambulante begeleiding
- met of zonder dagbesteding
- met of zonder behandeling
- kleinschalig of grootschalig wonen
- financiering via Zorg in Natura (ZIN) of met een Persoonsgebonden Budget (PGB)
Samenwerking tussen toezichthouders mogelijk bij Wlz-zorg en Wmo-hulp
In de praktijk komt het voor dat zorgorganisaties naast Wlz-zorg ook hulp bieden op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Voor toezicht op Wmo-hulp hebben gemeenten een eigen Wmo-toezichthouder. De IGJ en Wmo-toezichthouders kunnen in zo’n situatie samenwerken. De afspraken hierover staan in het Afsprakenkader en draaiboek toezicht voor het sociaal domein van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Hier let de inspectie op
In de zorg zijn er diverse wetten en uitvoeringsregels waar de inspectie toezicht op houdt. Hiernaast bepalen de beroeps- en brancheverengingen samen welke veldnormen (normen en richtlijnen) belangrijk zijn voor goede en veilige zorg. Al deze wetten, uitvoeringsregels en veldnormen vormen voor zorgaanbieders, zorgpersoneel én voor de inspectie het juridische kader.
Bij het toezicht hierop maken onze inspecteurs gebruik van toetsingskaders. Hierin staan normen die gebaseerd zijn op de wetten, uitvoeringsregels en veldnormen. Voor meer informatie zie toetsingskaders gehandicaptenzorg.
Toezicht op maat
Veel mensen met een lichamelijke, verstandelijke en/of zintuiglijke beperking zijn kwetsbaar en zowel levenslang als levensbreed afhankelijk van anderen voor de kwaliteit van hun leven. Daarom houdt de inspectie zoveel mogelijk toezicht op maat, bijvoorbeeld bij:
Kleine aanbieders
In de gehandicaptenzorg zijn er veel kleine aanbieders met minder dan 50 cliënten. Voor deze zorgaanbieders gebruikt de inspectie een compacter toezichtinstrument, dat is gebaseerd op het toetsingskader gehandicaptenzorg. Zo past het toezicht beter bij de situatie.
Nieuwe zorgaanbieders
Ook van nieuwe zorgaanbieders verwacht de inspectie dat zij voldoen aan wetten, regels en veldnormen. Nieuwe zorgaanbieders moeten zich melden op de website Toetreding zorgaanbieders van het CIBG. Op die website staat ook de Kwaliteitscheck Wtza. (Wet toetreding zorgaanbieders). Na het invullen weten nieuwe zorgaanbieders aan welke kwaliteitseisen zij voldoen. En op welke punten zij zich nog verder moet ontwikkelen. Meer informatie over het toezicht op nieuwe zorgaanbieders: Nieuwe zorgaanbieders.
Zo ziet het toezicht eruit
De inspectie houdt op verschillende manier toezicht op de zorg voor mensen met een beperking: via meldingen, inspectiebezoeken en thematisch toezicht.
Meer informatie over het toezicht vanuit de inspectie: Hoe werkt ons toezicht?
Meldingen in de gehandicaptenzorg
Voor de inspectie zijn meldingen over gebeurtenissen waarbij iets mis is gegaan in de zorg een belangrijke bron van informatie. En voor zorgaanbieders een belangrijk hulpmiddel om te leren van wat er mis is gegaan. En de kans te verkleinen dat dit nog een keer gebeurt.
Wanneer moet of kunt u melden? En hoe doet u dat? Kijk voor meer informatie op de pagina Melden in de gehandicaptenszorg.
Inspectiebezoeken
Inspecteurs bezoeken elk jaar een groot aantal zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg. Ze krijgen een rondleiding, doen dossieronderzoek, observeren en voeren gesprekken met onder andere cliënten, zorgmedewerkers en het bestuur. De pagina Zo ziet een inspectiebezoek eruit geeft meer informatie over het verloop van een standaard inspectiebezoek.
We bezoeken vooral locaties van zorgaanbieders waar de kans groot is dat de kwaliteit en veiligheid van zorg gevaar loopt. Meestal zijn dit woonlocaties. Soms ook dagbestedingslocaties. Om te onderzoeken waar we op bezoek gaan, gebruiken we verschillende informatiebronnen.
Na een inspectiebezoek schrijft de inspectie een rapport waarin staat wat er goed gaat en wat zorgaanbieders kunnen of moeten verbeteren. De IGJ publiceert deze rapporten op toezichtdocumenten.igj.nl. Kies bij zorgsector voor Gehandicaptenzorg.
Thematisch toezicht: aandacht voor speciale onderwerpen
Als de kwaliteit of veiligheid van de zorg onvoldoende is
De inspectie kan een maatregel opleggen als zij vindt dat de veiligheid en/of de kwaliteit van de zorg onvoldoende is. Of als er door zwakke plekken in de zorg een te groot risico op schade voor cliënten is. De zorg moet veilig en goed zijn én persoonsgericht.
